’Ōpuara’a
Borne kilométrique à Moruroa du 25e Régiment du Génie de l’Air
Fā
Te fā o te puta fa’atoro tua’ā’ai a te CEP o te ha’aputura’a i te hō’ē rahira’a parau ,i ni’a i te mau tāmatamatara’a ’ātōmī Farāni i Patifita, ’ohie nō te tā’āto’ara’a ’ia ’apo atu, mau parau e fa’a’ite ra i te ’ohipa ’āmui a te mau ’aivāna’a tāne ’e te mau ’aivāna’a vahine ’aravihi i te pae o te Ihi orara’a ta’ata, i te pae ato’a o te Ihi nātura.
Tē na nei teie fa’anahora’a natirara i te hui ’aivāna’a, i te mau ’orometua ha’api’i ato’a, i te mau pīahi ’e te feiā ānoe ’ite ihiha’api’i ato’a i ha’apāpūhia, i tātara-māite-hia, i fa’a’āpī-tāmahana-hia ’e tei fa’arahihia.
E riro roa teie mau tuatāpapara’a ’ei parau fa’a’ite hi’uti’a, pāpa’ihia e te hō’ē ’āmuitahira’a tāparau tāne ’e tāparau vahine.
Te terera’a
Te parau fa’a’ite i tōna parau, e hono rā i te tahi atu mau parau fa’a’ite nā roto i te mau ta’o faufa’a e vai ra ’aore ra e hono ’e’ē atu o te mau pāpa’ira’a nō te fa’arava’i māite. Tē vai ra hō’ē mātini ’imi parau o tē uiui i te mau mana’o papa tā’āto’a, e tano ato’a e ’imi i roto i te puta fa’atoro ’ia au i te tumu parau ’aore ra e fafā atu i te mau pāpa’i a terā ’aore ra terā tāparau tāne ānei, tāparau vahine ānei. Mea nā roto i te reo Farāni te rahira’a o te mau pāpa’i, ’ua huri- tā’ato’a-hia i roto i te reo Tahiti ’e ’ua ha’apotohia i roto i te reo Marite.
’Ua riro te tāpura puta ’aiihi, ’aore ra mata’ī ( fa’ati’ara’a parau, mēhara,…) ’ei pa’epa’e nō te mau parau fa’a’ite o te puta fa’atoro tua’ā’ai a te CEP, ’oia iho e fa’a’āpī-noa-hia. E fa’ahepo te mau parau fa’a’ite i te hō’ē ’ohipa tuatāpapara’a ta’a’ē e au i te mau parau papa pāpū tei tāpa’o-māite-hia ( vaira’a parau tahito i matara a te hau, parau tahito e ’ere nā te hau) ’aore ra te mau fa’aharuharura’a parau i ravehia i Pōrīnētia Farāni ’e i te fenua Farāni.
Décontamination Alizé 1966 R MV ICONO 21 F
Tē fa’ahiti ra te upo’o parau o te puta fa’atoro ē, ’aita ’oia i vai noa i ni’a i nau tāmatamatara’a ’ātōmī 193, i ni’a i te mau fa’aturatura ea, ’e arutaimareva, i ni’a i te mau fifi ato’a rā o te tua’ā’ai o te Pū Tāmatamatara’a ’Ātōmī nō Patifita, mai te taime ’a mā’itihia ai te fenua Mā’ohi ’e tae roa atu i te mau faufa’a nō teie tau nei, i te pae mātēria, i te pae mātēria ’ore.
Te roa o te tau i tupu ai teie ’ōpuara’a, mai te matahiti 1950 ’e tae mai i teie mahana, te hia’ai māha ’ore i tau i ni’a i te mau tumu parau rau, ’ua tūra’i ïa ia mātou i te tītau i te hō’ē rahira’a ’aivāna’a rau: nō te pae ānei o te tua’ā’ai, te ihi anoa fenua, te ’ai’ihita’ata, te ture, te ihireo, te ihi tōtaiete, te ihima’i, te ihi nu’ura’a nūna’a, te ihi poritita, te ’ā’ai o te anoihiāma’a ’ohipa, te tuāparau nihinihi, te piriaura’a ’e te mau hau o te ao nei. ’Ua tū’ati noa te raura’a o te mau ’āma’a i te mau raura’a o te ferurira’a ’e te mau urupu’upu’u o te mau tāparau tāne ’e.
